در فرایند دوخت، تمیزی لبهها و استحکام درزها، تفاوت بین یک کار معمولی و یک محصول حرفهای را نشان میدهد. نوار گان (یا گاند) دقیقا برای رسیدن به این هدف طراحی شده است. این نوارها بهطور تخصصی برای ایجاد دوختهای تمیز، مقاوم و بادوام در لبهها، درزها و بخشهای گوناگون محصولات پارچهای به کار میروند. استفاده از این نوار، استحکام و ظاهر نهایی محصول را به خوبی تقویت میکند.
بیایید در این مقاله از تورنگ مرجع تخصصی لوازم بسته بندی به بررسی کامل این محصول، انواع، کاربردها و نحوه استفاده از آن بپردازیم.
نوار گان چیست؟
نوار گان، نواری پارچهای است که معمولاً از برش پارچههای نبافته، بهویژه اسپانباند (پلیپروپیلن)، تولید میشود. این نوارها، برخلاف نوارهای اریب، ساده هستند و لبههایشان تاخوردگی ندارد. کاربرد اصلی آنها در دوردوزی و پاکدوزی محصولاتی مانند لباسهای یکبار مصرف، کلاه و ساکهای خرید پارچهای است.
در بازار، ممکن است این محصول را با نامهای دیگری مانند «نوار فولدر» یا «اریب بشور» هم بشنوید.
تفاوت نوار گان و نوار اریب
درک تفاوت نوار گان با نوار اریب برای انتخاب صحیح متریال در پروژه شما بسیار مهم است:
- ساختار: نوار اریب از برش اریب پارچههای تار و پودی (مثل کتان) به دست میآید و به همین دلیل کشسانی دارد. لبههای آن هم اغلب یک یا دو بار به داخل تا میشوند. در مقابل، نوار گان (مخصوصاً نوع اسپانباند) ساختاری ساده، بدون تا و کاملاً بدون کشسانی دارد.
- کاربرد: همین خاصیت کشسانی نوار اریب، آن را برای دوخت لبههای منحنی و گوشهها مناسب میسازد. اما نوار گان برای تقویت و پاکدوزی لبههای مستقیم عملکرد بهتری از خود نشان میدهد.
- مزیت فنی (جنس اسپان): یک مزیت فنی مهم نوار گان اسپان، جنس پارچه نبافته آن است. این ویژگی باعث میشود لبههای نوار پس از برش، ریشریش نشود. نتیجه این است که دوختی بسیار تمیزتر و حرفهایتر نسبت به نوارهای اریب پارچهای ارائه میدهد.
- روش دوخت: دوخت نوار اریب با چرخهای معمولی و صنعتی امکانپذیر است، اما دوخت نوار گان به شکل حرفهای، نیازمند تجهیزات خاص (پایه فولدر) روی چرخهای صنعتی است.

ویژگیهای نوار گان
کیفیت و کارایی نوار گان به مشخصات فنی آن بستگی دارد:
- جنس: رایجترین جنس برای این نوار، پارچه اسپانباند (پلیپروپیلن) است. این جنس به دلیل عدم ریشریش شدن، گزینهای عالی محسوب میشود.
- گرماژ: گرماژ تأثیر مستقیمی بر مقاومت و کیفیت نوار دارد. گرماژ بالاتر به معنای استحکام بیشتر است.
- عرض و ضخامت: این نوارها در عرضهای استاندارد (مانند 3 سانتیمتر) تولید میشوند که هر کدام برای کاربرد خاصی مناسب است.
- رنگبندی: تنوع رنگی نوار گان امکان هماهنگسازی آن با رنگ محصول اصلی یا ایجاد تضاد رنگی زیبا را فراهم میکند.

کاربردهای نوار گان
نوار گان سه هدف اصلی را در تولید دنبال میکند: افزایش استحکام، پاکدوزی و تمیزکاری درزها و بخشیدن ظاهری حرفهای به محصول نهایی. ویژگیهای این محصول باعث شده تا کاربردهای مختلفی داشته باشد:
پزشکی و بهداشتی
مهمترین کاربرد این نوار در تولید منسوجات یکبار مصرف بهداشتی است. از آن برای لبهدوزی گانهای جراحی، لباسهای بیمارستانی، کلاههای پزشکی و ماسکهای تنفسی استفاده میشود.
نساجی و پوشاک (گان دوزی)
اصطلاح «گان دوزی» به دوخت این نوار دور محصولات پارچهای اشاره دارد:
- پاکدوزی: برای تمیزکاری درزهای داخلی لباسها و جلوگیری از ریش شدن پارچه.
- تقویت لبهها: در لبهدوزی یقه، سرآستینها، جیبها و کلاهها برای حفظ شکل و افزایش دوام.
- محصولات جانبی: در تولید کاور لباس و سایر منسوجات.
صنایع بستهبندی و تبلیغات
در این صنعت نیز کاربرد دارد:
- نوار دور ساک دستی: اغلب برای زیبایی و پنهان کردن جای دوخت در ساکهای دستی پارچهای (سوزنی) از نوار گان استفاده میشود. این کار علاوه بر زیبایی، به استحکام کلی ساک نیز میافزاید.
مبلمان و سرویس آشپزخانه
آخرین کاربردی که میتوانیم به آن اشاره کنیم مربوط به مبلمان و سرویس آشپزخانه است:
- کاور مبلمان: در تولید کاورهای مبل، از این نوار برای لبهدوزی و ایجاد دوختی مقاوم استفاده میشود.
- سرویس آشپزخانه: در دوخت اقلامی مانند حولهها، دستمالها و پیشبندها برای ایجاد لبههای مقاوم و زیبا به کار میرود.

راهنمای دوخت نوار گان
برای دوخت حرفهای و دقیق نوار گان، بهخصوص نوع 3 سانتیمتری اسپان، استفاده از ابزار مخصوصی به نام پایه فولدر یا پایه گان دوزی روی چرخ خیاطی صنعتی الزامی است.
این پایه، نوار را به صورت خودکار، یکنواخت و دقیق تا کرده و همزمان با پارچه اصلی هدایت میکند. نتیجه این فرآیند، دوختی بسیار تمیز، استاندارد و سریع است. تلاش برای استفاده از این نوار بدون پایه فولدر توصیه نمیشود؛ زیرا دستیابی به کیفیت یکسان و تمیز تقریباً غیرممکن است. علاوه بر این، انتخاب نخ و سوزن مناسب با جنس پارچه نیز در کیفیت نهایی دوخت تأثیرگذار است.

راهنمای خرید نوار گان
هنگام خرید، باید به نیاز پروژه خود توجه کنید:
بررسی نیاز
گرماژ، عرض و رنگ نوار را بر اساس محصول نهایی خود انتخاب کنید.
انتخاب رنگ
انتخاب رنگ مناسب تأثیر زیادی بر ظاهر حرفهای محصول دارد:
- پزشکی: رنگ سفید (برای القای حس تمیزی) و کرم استخوانی (برای ظاهری لطیفتر) استاندارد هستند.
- ساک دستی: رنگهای مشکی، طوسی و آبی کاربنی بهراحتی با اکثر طرحها هماهنگ میشوند. استفاده از رنگ متضاد (مانند نوار مشکی روی ساک سفید) جلوهای مدرن ایجاد میکند.
- خیاطی (داخلی): رنگهای خنثی (طوسی، نقرهای، مشکی) برای پاکدوزی درزهای داخلی لباس مناسباند.
- دکوراتیو: رنگهای قهوهای و کرم برای محصولاتی مانند کاورها و سرویس آشپزخانه حس گرمی ایجاد میکنند.
خرید عمده
تولیدکنندگانی مانند مجموعه ما یعنی تورنگ، نوار اسپان را بهصورت رولی (مثلاً رولهای 300 متری) و عمده عرضه میکنند.
متراژ 300 متری به دلیل گرماژ بهینه، صرفه اقتصادی مستقیمی برای تولیدکنندگان دارد؛ زیرا با کاهش دفعات توقف خط تولید برای تعویض رول، سرعت کار را افزایش داده و هزینهها را بهینه میکند.

نگهداری و انبارداری
برای حفظ کیفیت نوار گان، باید آن را در شرایط مناسب نگهداری کرد. انبار کردن رولها دور از رطوبت مستقیم و دمای بسیار بالا، جلوی آسیب دیدن بافت پارچه را میگیرد.
جمعبندی
نوار گان ابزاری کارآمد برای تمیزکاری، زیباسازی و افزایش استحکام در دوخت صنعتی و خیاطی است. با انتخاب درست جنس، عرض و رنگ، و مهمتر از آن، استفاده از تجهیزات مناسب مانند پایه فولدر، کیفیت محصولات نهایی به شکل چشمگیری بهبود پیدا میکند.
سوالات متداول در رابطه با نوار گان
در آخر به پرسشهای متداول شما پاسخ میدهیم:
1. آیا برای دوخت نوار گان 3 سانتی به ابزار خاصی نیاز است؟
بله، برای دوخت دقیق، سریع و تمیز، استفاده از «پایه فولدر» (پایه گان دوزی) که روی چرخ خیاطی صنعتی نصب میشود، الزامی است.
2. چرا جنس اسپان باند برای این نوار یک مزیت محسوب میشود؟
جنس اسپان باند (پارچه نبافته) یک مزیت مهم دارد: لبههای آن پس از برش ریشریش نمیشود. این ویژگی باعث ارائه دوختی بسیار تمیزتر و حرفهایتر نسبت به نوارهای پارچهای معمولی میشود.
3. تفاوت نوار گان با نخ در دوخت لباسهای پزشکی چیست؟
نخ صرفاً برای اتصال دو تکه پارچه به هم استفاده میشود. اما نوار گان یک نوار پارچهای پهن است که لبه پارچه را به طور کامل در بر میگیرد و آن را میپوشاند (پاکدوزی میکند). این کار هم جلوی ریش شدن لبه را میگیرد و هم به آن استحکام و ظاهری تمیز میبخشد.
ثبت نظر
نظرات شما پس از بررسی منتشر خواهد شد. لطفاً نظرات سازنده و مفید ارسال کنید.
نظر شما با موفقیت ثبت شد!
خطا در ارسال نظر. لطفاً دوباره تلاش کنید.